Impressie van de retraite met Joan Halifax, door Dorea Ketelaars

Dorea Ketelaars hoorde over de Zen Peacemakers, bezocht de huiskamerbijeenkomsten in Hilversum en wilde zich graag eens onderdompelen in een zenretraite. Dorea’s website is www.openhouding.nl 

“Okay guys, here’s another one.” Met sprankelende ogen begint Joan Halifax aan nog een koan, om de retraitegangers op prikkelende wijze mee te nemen naar diepe zaken zoals altruïsme, empathie, integriteit, respect en engagement. Deze kwaliteiten kan je ten volle leven maar ze kunnen je, als je niet oplet, ook naar de afgrond brengen. Dat gebeurt bij pathologische altruïsme, emotionele uitputting of morele apathie.
Het is een vol programma met vele uren meditatie en teachings. Regelmatig bekruipt me de gedachte:  ‘Stop, ik zit vol’, maar dan komt er weer een koan. 

atlas

Roshi Joan biedt ons de koans als een interessante kluif om je tanden in te zetten, om al proevend, kijkend, onderzoekend de diepte in te gaan en je eigen wijsheid te ontdekken. We worden een paar keer zelf aan het werk gezet in kleine groepjes. Wat hoor jij in deze koan? Wat denk je dat de boodschap is? Wat is hier de link met integriteit of met engagement? Soms is de (verborgen of vermeende) boodschap een totale verrassing. Zo diep. Zo totaal. Mindblowing. 

Eén zo’n pittig onderwerp is morele verontwaardiging en morele apathie. Wat zou ik graag handvatten krijgen om daar beter mee om te gaan. Maar het wordt me snel duidelijk dat er geen standaardhandvatten voor bestaan. Het boek en de teachings helpen wel om alle nuances en de diepte en de scherpte van de morele kwesties te zien, herkennen, benoemen en erkennen. En daarmee groeit een vertrouwen om met die moeilijke issues om te gaan. Daar krijgt menselijkheid handen en voeten. Er is dus geen kant-en-klare gereedschapskist maar wel een gedetailleerde atlas die wegwijs maakt tussen emotionele moerassen en scherpe harde rotspartijen. Standing at the edge.  

GRACE

Compassie wordt regelmatig genoemd als hét antwoord om te blijven staan in het licht van al het lijden. Roshi Joan is daar zelf het levende voorbeeld van. Zo indrukwekkend zoals ze reageert op de inbrengen uit de zaal. Oprecht geïnteresseerd. Heel ontvangend. Complimenteus. Waarderend. En roerloos. Ze is de belichaming van het grote hart. 

Als toetje het signeermoment. Een beetje schaapachtig sta ik daar met mijn boek in de hand. Ik voel me een muisje. Maar in de nabijheid van Roshi Joan en onder haar hartvolle blik, word ik helemaal blij en smelt ik. Alsof de hemelpoorten even open gaan. Dankbaarheid voor het licht en het oneindige hart dat zich toonde. Whow. En in mijn boek schrijft ze: GRACE. Dank je wel.