En daar staan we dan januari 2017.
The Women March in Amsterdam.
– door Kina Mooi –
Wij. Een paar duizend vrouwen, kinderen en mannen. Vooral jong en ook genoeg oud.
Ongerust. Over de toekomst van ons allemaal en onze aarde. Directe aanleiding de verkiezing van President Trump. En de angst voor nog meer rechts populistische leiders in Europa op korte termijn.
Ik sta daar 57 jaar oud, na een jeugd waarin het normaal was om te gaan protesteren, voor het eerst weer sinds tientallen jaren. Gedreven door een intens gevoel van noodzaak om te laten zien dat ik erg ongerust ben.
Als kleinkind van grootouders die in de Tweede Wereldoorlog lid zijn geweest van de NSB, berecht, bestraft, beschimpt.
Als dochter van een getraumatiseerde vader die zich zijn hele leven verdedigd heeft tegen zijn overtuiging slecht te zijn en een schuld heeft proberen in te lossen die niet zijn schuld was en nooit in te lossen zou zijn.
Als vrouw die de overgedragen lasten van deze keuze en gevolgen van grootvader en vader niet kon delen omdat naast fout alleen maar goed leek te bestaan… heb ik mijn hele leven gezocht.
Gezocht naar verklaringen. Naar de opkomst van het fascisme. Naar hoe het kon gebeuren wat er is gebeurd. Naar waarom hele gewone mensen zich lieten verleiden tot het kwaad. Naar waarom mensen helden werden of lafaards of wegkijkers. Naar waardoor mensen onbegrijpelijk begoocheld werden.
En ja, daar staan we dan.
Op het Museumplein. Zonnige dag. Onwennig. Duizenden mensen. Euforie. Wat fijn zovéél mensen. Kijk nou wat een mooie spreuken en teksten. Wat een geweldige positieve energie. Wat een verbinding!
Aandoenlijk. Eén jonge vrouw, met een handjevol medestanders zet de stap op het goede moment, amateuristisch, waarschijnlijk nooit zoiets dergelijks gedaan, niet goed voorbereid en kijk eens wat een gevolg. Prachtig om te zien dat jonge mensen gewoon dit soort dingen doen. Ook in Griekenland in de vluchtelingenkampen gezien. Jonge mensen van over de hele wereld. Goed opgeleid, positief, energiek die gewoon daarheen gaan waar ze nodig zijn en doen wat nodig is. Zonder zich te bekommeren over inkomen, politiek, religie. Ze gaan en zetten hun kwaliteiten uiterst positief en krachtig in.
Ik ben dankbaar dat ik te midden van de ellende van de vluchtelingenkampen dit ook heb ontdekt.
En toen.
Toen keek ik achterom. En ik zag het monument:
Voor haar die tot het uiterste neen bleven zeggen tegen het fascisme
Vrouwen van Ravensbrück 1940-1945
Zonder het te weten en dus zonder erbij stil te staan stonden we met duizenden met de rug naar dit monument. Op maar een paar meter afstand.
Voor mij een enorme confrontatie die de grote vragen van NU in een klap duidelijk maken.
Stonden we nou met de rug naar het monument omdat we de geschiedenis vergeten zijn?
Of stonden we met de rug naar het monument omdat we het achter ons hebben liggen?
Is het de begrepen geschiedenis die de basis vormt van de nieuwe generatie?
Een generatie die wakker is? Niet bang, begrijpt en liefdevol door positieve tegenactie voorkomt wat nooit meer zou mogen gebeuren?
Staan we aan de vooravond van een wereldwijde revolutie? Is dit het begin van een eerlijke verdeling van welvaart? Met zorg voor de aarde en alle levensvormen erop?
Gebeurt dit wellicht niet meer door politici en de democratie maar door onszelf?
Door wakker te worden voor de noden van zwakkeren en hulpbehoevenden en iedereen en voor elkaar op te komen en te zorgen?
Ik weet het niet.
Meer dan ooit ervaar ik het belang om juist NU me bewust te zijn van de drie intenties van de Zen Peacemakers:
- Not knowing het loslaten van vaste ideeën over jezelf en het universum
Hoe open en geïnteresseerd ben ik eigenlijk in Nederlanders die niet tot mijn eigen sociale en maatschappelijke kring behoren? Die niet samen met mij op het Museumplein staan? Hoe vaak kom ik daar echt mee in contact? Wat weet ik bijvoorbeeld over armoede in Nederland en de gevolgen daarvan op welzijn en gezondheid? Kom ik weleens in contact met iemand die bijvoorbeeld op de PVV stemt? En hoe open kan ik dan luisteren naar de redenen hiervoor? Hoe open kan ik nog kijken en luisteren naar andersdenkenden of gedrag wat mij afstoot?
- Bearing witness erkennen wat is ten aanzien van de vreugde en het lijden van de wereld
‘You are not alone. I see you. I witness what you are experiencing. What you are experiencing matters to me. I surround you with my love.’
Ja. Dat kan ik. Met (aardige) vluchtelingen en hulp vragende Nederlanders. Maar kan ik dat ook bij gedrag en uitingen en keuzes die ik lelijk en afschrikwekkend vind?
- Action actie voortkomend uit niet-weten en erkennen wat is (action) voor jezelf en voor anderen.
Tegen de fascistische dreiging van Trump. Voor een menselijk asielbeleid in Nederland. Maar ook voor de (kansarmen) in Nederland?
Fascisme is een sluipend kwaad. En kent vele gedaanten. Aangepast aan de tijd, de cultuur van het land waarin het ontstaat.
En ik verbaas me dat rechts populistische mensen van deze tijd in deze westerse wereld zo slecht herkend worden als fascistisch.
En ik maak me ongerust over alle afgesloten subgroepen die elkaar ‘de schuld’ geven. Of elkaar afwijzen. Terwijl we toch allemaal hetzelfde wensen: gelukkig leven met elkaar.
Fijn dat Wij daar zo saamhorig stonden op het museumplein. Echt heel fijn. Hartverwarmend en hoopvol en nodig.
Maar Zij de mensen die 15 maart gaan stemmen op een fascist voelen zich nog steeds en wellicht des te meer ongezien en onbegrepen. Zij stemmen niet voor het fascisme, maar voelen zich ongezien en ongehoord en denken het beter te krijgen.
De armoede in Nederland, de tweedeling tussen arm en rijk. De werkeloosheid. De angst voor mensen aan de onderkant van de maatschappij dat vreemdelingen hun banen, huizen, geld komen inpikken. De kansarme allochtonen die samen moeten leven met kansarme autochtonen met alle moeilijkheden van dien. De angst voor terrorisme en globalisering. Wie is hier behalve de mensen die het betreft echt in geïnteresseerd? Wie probeert dit te begrijpen? Wie maakt zich hier druk om? Wie ontfermt zich?
Het fascisme wat niet herkend wordt als fascisme pretendeert oplossingen en veiligheid te bieden. En omdat te weinig anderen zich echt verplaatsen in bovenstaande noden en realistische eerlijke oplossingen bieden, is de kans groot dat de PVV de grootse partij wordt in maart.
Wegkijken, angst en onvrede zijn de ideale voedingsbodem voor fascisme.
Ik hoop vurig dat we niet overnieuw ‘tot het uiterste neen hoeven te zeggen tegen het fascisme’ en roep iedereen op om wakker te zijn, begrip, liefde, zorg en actie op te brengen voor iedereen om dit te voorkomen.