Interview met Khaled Salhani, door Diana Vernooij
Sinds 5 jaar in Nederland, en maatschappelijk zeer actief, neemt de Islamitische Khaled Salhani regelmatig deel aan activiteiten van Zen Peacemakers Lage Landen en organiseert ze ook mede. Ik vraag hem naar zijn verhaal.
“Ik kom uit Syrië en ben in 2015 als vluchteling naar Nederland gekomen. Ik leerde Zenpeacemaker Annie Schalkwijk kennen toen ik in het Asielzoekerscentrum in Crailo, bij Hilversum, verbleef. Annie was een zeer betrokken vrijwilliger en ook ik werd snel actief om de plek daar nog beter te maken voor asielzoekers.“
tafels
“Toen ik Nederland kwam wist ik ongeveer waar ik terecht kwam. Ik ken mensen in Duitsland maar ik koos voor Nederland, want mensen zijn hier open van geest en de meeste mensen spreken goed Engels en ze zijn ook bereid Engels te spreken. Met mijn Engels kon ik van de eerste dag af dat ik hier was anderen helpen. Ik ging onmiddellijk Het Rode Kruis helpen met vertalen. Dat maakte de inburgering voor mij makkelijk en simpel. Er was geen muur, ik heb de eerste weken meteen vrienden gemaakt die ik nu nog ken. Zelf heb ik ook geen enkele ervaring met discriminatie.
Ik hoorde wel van demonstraties tegen asielzoekers, maar ik heb zelf geen enkel negatief contact gehad. We organiseerden Syrische dagen waar we ook dorpsgenoten uitnodigden en Nederlanders die demonstraties tegen het AZC hadden georganiseerd. In een wijkcentrum in Hilversum organiseerde we in 2016 onze eerste bijeenkomst, Together Again heette het, met de vrijwilligers, asielzoekers en mensen van gemeente Laren en Hilversum, die betrokken waren. We zaten aan tafels, en hadden gezorgd voor verspreiding van de vluchtelingen. Door samen te eten, smelten mensen en praten met elkaar. De atmosfeer veranderde. Dat inspireerde me. Sommige mensen hadden echt gekke ideeën. Toen we op het eind van die dag vroegen om reacties op papier, schreven mensen hele mooie feedback. Een goed gesprek is zo vruchtbaar.
Annie vertelde me dat ze catering ging doen bij de Nacht van de Vluchteling. Ze vertelde me erover en vroeg of ik wilde helpen. Ik dacht, waarom zou ik niet meelópen. Ik vroeg een statushouders en bevriende Nederlanders mee, we maakten een Syrian-Dutch team. We hebben 3x meegelopen, in achtereenvolgende jaren, de hele nacht. Annie liep de 2e en 3e keer ook mee.
Ik wilde om meerdere redenen meedoen. Allereerst wilde ik geld ophalen voor mensen in nood, in de Syrische kampen of in Afrika. Maar ik vond het ook belangrijk om aandacht te vestigen op de ervaring van mensen die vluchten. Persoonlijk voel ik een sterke verbinding met mensen die lijden en die hun best doen om er weer uit te komen. Ik wil hen niet vergeten. Ieder jaar ben ik weer bij al deze mensen, waar dan ook.”
kapel
“Annie en Marijke zijn echt vrienden geworden. Ik neem deel aan de Diners Pensant die Annie organiseert, zo’n 6 x per jaar. Annie vertelde me over de Zenpeacemakers en ik ging mee naar activiteiten. Ik heb al aardig wat geleerd over boeddhisme. Van Bernie Glassman had ik al eerder gehoord, nu begreep ik dat hij de oprichter van Zenpeacemakers is. Zenpeacemakers zijn geen kerk of religieuze groep, maar mensen die open zijn voor andere religies. Ik weet wel wat van boeddhisme af, en ken ook wat Japans.
Ik ben moslim, ga iedere vrijdag naar de moskee, althans voor Corona. Ik ben geïnteresseerd in de interreligieuze bijeenkomsten. In De Kapel in Hilversum deed ik mee aan de interreligieuze vieringen, samen met Annie en Monika, die daar dominee is – en ook op andere plekken in het land. Wat ik belangrijk vind is misverstanden uit de weg te ruimen tussen de religies. Mensen hebben vreemde ideeën in hun hoofd over de islam bijvoorbeeld, en scheren iedereen over één kam. Beschuldigingen zijn zo snel gemaakt. Maar wat Isis doet is niet dé Islam, de Ku Klux Klan is niet hét Christendom, wat boeddhistische monniken doen in Myanmar is niet hét boeddhisme. Ik praat met mensen en beantwoord alle vragen. Op deze manier probeer ik een beetje bij te dragen aan begrip en openheid.
In de Kapel hebben we ook andere avonden georganiseerd. Ik heb daar maar ook een paar keer op andere plekken een lezing gegeven over Syrië waar ik de geschiedenis, de cultuur en de situatie uiteen heb gezet. We hadden dan ook Syrische muziek en traditioneel voedsel. Mensen hielpen met koken en iedere tafel had minstens één Syriër naast Nederlanders. Een van de andere projecten was de Gast aan Tafel. We organiseerden een lunch voor nieuwkomers en Nederlanders. Iedereen bracht iets mee, en we zetten alles op tafels en we praatten met elkaar om elkaar te leren kennen.
Ik heb in 2017 een training gevolgd tot sleutelfiguur, via de gemeente Hilversum, om nieuwkomers te helpen. Het bracht mij een bredere blik, over wat te doen bij gezondheidsproblemen, financiële problemen, enz. Ik ben veel als vrijwilliger actief geweest met nieuwkomers, hielp ze met papieren. Voor mensen die net een verblijfsvergunning hebben is zoveel nieuw, al die instanties, al dat papierwerk: het is overweldigend. In het AZC werkte ik samen met andere vrijwilligers. We hadden heel veel vrijwilligers in Crailo. Het was in de tijd dat er veel mensen uit Syrië naar Nederland kwamen en er overal opvangplekken ontstonden. Het Leger des Heils moest het aanbod vrijwilligers afremmen. Mensen wilden ons zo graag helpen. We hebben er een veel prettiger plek van gemaakt.
Door al dat samenwerken kende ik al veel Nederlandse mensen. In mijn tijd op het AZC waren er heel erg veel vrijwilligers – iedereen wilde helpen. Ook Nederlanders help ik met technologische dingen of ICT. Tegenwoordig ben ik minder actief, er zijn minder vluchtelingen dan de jaren na 2016.
Een jaar geleden volgde ik een nieuw project, een internationaal ondernemerschapsprogramma om te studeren en te doen. Dat liep via Google, een academie, en de Universiteit van Amsterdam. Ik wacht op de beste tijd om te beginnen met mijn plan om een multiculturele lounge op te zetten. Ook daar kunnen mensen elkaar tijdens het eten leren kennen. Ik heb de basis en een financieel plan, ik wacht op het juiste moment en de juiste mensen om te starten. Op dit moment doe ik computergraphics en videoproducties. In Syrië werkte ik in de ICT.”
council
“Met Zenpeacemakers ben ik mee geweest naar het Tropenmuseum, de slavernijtentoonstelling. Via Annie verdiepte ik me in racisme en discriminatie. Ik zou mee naar Westerbork, maar dat is mislukt. Ben wel mee geweest naar de viering in De Duif, waar jij, Diana, voorging samen met Petra, Annie en anderen over de straatretraite die jullie hadden gedaan in Keulen. In Eindhoven deden we een interreligieuze viering rond de Mensenrechten. Ieder van ons deed een onderdeel. Ik deed het onderdeel discriminatie en vrouwenrechten. Ik vertelde hoe in de Islam daar tegenaan gekeken wordt. Het ging niet om mijn mening, maar ik wilde laten zien wat de Islam laat zien. Mensen waren verbaasd. Na afloop kreeg ik veel vragen van mensen die een ander idee hadden van de Islam. Ik beantwoord al dat soort vragen – dan heb ik iets bijgedragen aan begrip, al is het maar een druppel op de gloeiende plaat.
Ik vind dat zo bijzonder, als mensen met verschillende achtergronden, religies en culturen elkaar leren kennen. En dan niet door kranten te lezen of door naar tv te kijken. Nee, elkaar direct leren kennen, in gesprek met elkaar. Zo leer ik zelf ook meer over verschillende religies.
Het leuke aan de Zen Peacemakers vind ik dat het geen religieuze groep is. Er wordt niet op het boeddhisme gefocust maar op de mensen en het leven. Er heerst een open geest. Ik heb een flink aantal keer meegedaan met councilcirkels. Dat was een totaal nieuwe ervaring voor mij. Ik houd van dat concept van alleen maar luisteren en niet reageren. Dat doe ik eigenlijk nooit, alleen maar luisteren. Ik hou van interactie, meestal reageer ik snel. De hele atmosfeer in een cirkel is anders, prettig. In het Diner Pensant doen we het ook. Met steeds een ander onderwerp luisteren we alleen maar naar wie praat. Ik luister anders. In normale gesprekken en discussies zijn we in ons hoofd nog steeds aan het praten. Na een paar woorden van de ander denken we al na over het volgende wat we willen zeggen en luisteren niet meer echt. Bij een councilcirkel luister je tot het einde. Ik hoef er niet over te denken. Alleen maar luisteren en horen hoe zij over dingen denken. In het gewone leven begin ik het ook te doen. Soms als ik met iemand praat die belangrijk voor me is, ga ik dieper luisteren. Dat is een verrijking.”