Boeddha tentoonstelling Nieuwe Kerk Amsterdam, door Annemie Vercouter
Annemie Vercouter studeerde godsdienstwetenschappen en geeft Interlevensbeschouwelijke dialoog in het Gemeentelijk Basis Onderwijs. Zij volgt sinds 3 jaar ‘Verbindende communicatie’ bij Ruud Baanders en is lid van de zendo van Frank De Waele Roshi in Gent.
Vrijdagavond 21 december 2018 sluit ik mijn klas af en terwijl ik door de gang van de school stapte, begon ik ineens de woorden van een oud Middeleeuws boeddhistisch lied te neuriën: “Step by Step”. We zingen dit meditatielied altijd tijdens de retraites met Roshi Frank De Waele. Ja, Step by Step is dit pittige semester voorbij gegaan en zal nooit meer terugkeren. “Verrassend” zei ik tegen mezelf, “hoe Step by Step vergankelijkheid een weg baant doorheen het leven. Gaat het hier niet precies over het onderricht van de Boeddha?” Er kwam nieuwsgierigheid in mij op en mijn aandacht bracht me meteen naar de ontmoeting met de Zen Peacemakers en de Boeddha tentoonstelling van de volgende dag. “Morgen ontdek ik misschien meer”.
3 bergen aarde
“Een groepje Zen Peacemakers zullen deze tentoonstelling bezoeken: Misschien heb je zin om mee te gaan?” las ik op de website van de Zen Peacemakers. Een tiental vrouwen hadden zich via de website van de Zen Peacemakers opgegeven om samen de tentoonstelling te bezoeken. De ontmoetingsplek: de ingang van de Nieuwe Kerk. We spraken af dat ieder op eigen tempo de tentoonstelling zou bekijken en zo aandacht gewaar kon zijn.
De kunstwerken en de totale verzameling was zo indrukwekkend dat je bijna zou vergeten om met aandacht te voelen wat je raakt. Wat mij bijzonder raakte was het kunstwerk van de Amerikaanse kunstenaar Yoko Ono Three Mounds. Het kunstwerk bestaat uit 3 bergen aarde, elk afkomstig van een plek waar misstanden en geweld tegen vrouwen plaatsvonden. De drie bergen deden mij de verbinding leggen met vrouwenborsten, met mijn vrouw-zijn – leven gevend – kwetsbaar en soms zo misbruikt. Eigenlijk heel dicht bij mijn eigen lijf, mijn leven hier en nu op de aarde.
Een ander kunstwerk was de Wensboom: in een aparte ruimte stonden twee grote bomen met groene hangende takken. De boom nodigde elke bezoeker uit even stil te staan, tijd te nemen om te ademen en gewaar te zijn: een wens, een droom, een gebed of een tekening te maken en ze aan de takken toe te vertrouwen.
Indrukkend zo’n wensboom: vrouwen, kinderen, mannen van overal in de wereld, van zoveel culturen met zoveel talen – ze delen de dromen, wensen en gebeden die in hen leven. Hier komen we bij de basis van het boeddhisme: mensen, wie ze ook zijn, denken, voelen, worden gewaar, verlangen en kijken reikhalzend uit, laten los en gaan verder hun pad.
Ook wij gingen met ons groepje vrouwen verder en praatten samen in het cafétaria bij een kopje thee of koffie wat gezellig na. De rust van een gezellig pauzemoment bleek werkelijk een heksenketel van klanken, gekletter uit de keuken, het heen en weer geloop van mensen en obers die met de regelmaat een bestelling opnamen.
sacrale ruimte
Vooraf spraken we af dat we een council zouden houden. Maar waar en hoe gaan we de council houden? Petra zei: “Dit is de maatschappij, hier houden we de council zoals we bij de Zen Peacemakers gewoon zijn. We verschoven tafels en stoelen en we vormden een cirkel. We gebruikten een van de spreekobjecten die we vonden in onze handtassen of zakken van onze mantels. Deze legden we in het midden van de tafel. Een van ons begeleidde de council en legde de principes uit. Toen gebeurde er iets merkwaardigs: de council werd op dat moment een sacrale ruimte waarin we diep luisterden en onze spontaniteit en verbondenheid een veilige plek vormden om onveilige dingen te zeggen. Met een warm hart, een gevoel van intense verbondenheid en een glimlach op onze lippen sloten we de council en ging ieder haar eigen weg.
Deze dag is voor mij een dag geweest van diepe dankbaarheid, intense openheid en tegelijkertijd: dit is de maatschappij met al zijn gekheid op een stokje en juist hier creëren we ruimte voor werkelijke ontmoeting.
Dank je wel Petra voor de organisatie en dank je wel Dorine omdat we samen konden rijden vanuit Antwerpen. Dank je wel ‘vriendinnen die ik mocht ontmoeten en misschien ooit nog terug zal ontmoeten’. Het ga jullie goed.