verslag verbindingsdag Zen Peacemakers, door Jeroen Dijkstra en Diana Vernooij
Beeld: The Work that Reconnects
Deze eerste Verbindingsdag na de Coronajaren was op 3 september het startpunt van de Ecodharma werkplaats. Op onze verbindingsdagen maken we contact en wisselen we ideeën uit voor de Zen Peacemakers Lage Landen. En omdat de klimaatverandering en het afnemen van de biodiversiteit, velen van ons aan het hart gaat, organiseerden we deze dag over Ecodharma.
ecodharma
Lida Hospers, boeddhistisch leraar bij Shambhala, liet ons kennis maken met Het Werk dat weer Verbindt, de trainingen die milieuwetenschapper, activist en boeddhist Joanna Macy de afgelopen decennia heeft ontwikkeld. Lida licht het woord Ecodharma toe:
-
- Ecologie is het samenspel tussen alle ecologische systemen en de niet-ecologische systemen. Dat gaat verder dan de wisselwerking tussen planten en dieren, zoals Van Dale schrijft.
-
- Dharma is het besef van onderling afhankelijk bestaan van alle wezen. Thich Nath Hanh gaf dit krachtig weer door te wijzen op een vel papier:
“Als je dichter bent, dan zie je duidelijk dat er een wolk drijft in dit vel papier. Zonder wolk is er geen regen; zonder regen kunnen de bomen niet groeien; en zonder bomen kunnen we geen papier maken. De wolk is nodig voor het bestaan van het papier. Als de wolk er niet is, kan dit vel papier er ook niet zijn… Als we nog dieper in dit papier kijken, kunnen we er zonneschijn in zien. Als de zon er niet zou zijn, kan het bos niet groeien… En zo weten we dat er ook zonneschijn in dit vel papier is. Als we nog langer kijken, kunnen we de houthakker zien die de boom velde en hem naar de fabriek bracht waar hij omgevormd werd tot papier. En we zien de tarwe. We weten dat de houthakker niet kan leven zonder zijn dagelijks brood en daarom is de tarwe die zijn brood werd, eveneens in dit vel papier. En ook zijn vader en zijn moeder zijn in dit papier… Als we nog dieper kijken, zien we dat we er ook zelf in zijn. Dat is niet zo moeilijk in te zien: wanneer we naar een vel papier kijken, wordt het vel een deel van onze waarneming… We kunnen dus zeggen dat alles hier is, in en met dit vel papier. Er is niets aan te wijzen dat niet hier is – tijd, ruimte, de aarde, de regen, de mineralen in de bodem, de zon, de wolk, de rivier, de warmte… Dit vel papier bestaat omdat al het andere bestaat.”
De dharma, de leer geeft ons inzicht in hoe de werkelijkheid is en hoe we het lijden kunnen overwinnen. Wij zijn deelnemer in alles wat er is, wij staan er niet buiten, wij zijn aandeelhouder van deze wereld. Wij kunnen innerlijke vrijheid in de wereld brengen.
Handelen vanuit ecodharma is handelen in wisselwerking met de omgeving en met de gevolgen van al ons handelen voor onszelf én onze omgeving. Het heeft zin, zolang we leven nemen we deel.
Joanna Macy
Joanna Macy is een activiste van 94 jaar. Ze is geleerde, breed onderlegd, en schrijfster over deep ecology. Ze is ook boeddhist en op de site van Upaya, het boeddhistisch centrum van Zen Peacemaker Joan Halifax, staat een mooie openbare lezing over The Work That Reconnects:
https://www.youtube.com/watch?v=266Whebtsyk.
Macy schetst drie wereldbeelden, drie verhalen die onze wereld bepalen, en die we alle drie in meer of mindere mate in ons hebben. Als we die verhalen onderscheiden kunnen we beter kiezen vanuit welk beeld we willen leven:
-
- Niks aan de hand, Business as Usual: de economie draait op kapitalisme, groei en uitvinden. Er komen wel technische oplossingen voor de problemen. “Ze vinden er wel wat op”.
-
- Het grote uiteenvallen, Great Unraveling: het leefmilieu en de natuurlijke systemen storten in, de soorten verdwijnen, door ongelijkheid ontstaan er grote crisissen, alles valt uit elkaar, verliest samenhang en integriteit.
-
- De grote ommekeer, Great Turning: er is een grote transitie gaande naar een levensondersteunende cultuur. Dat is een revolutie en het is zichtbaar in alle initiatieven die er zijn.
Wij leven allemaal in de drie werelden van opportunisme, radeloosheid én inspiratie.
Joanna Macy heeft The Work That Reconnects ontwikkeld, Het Werk dat weer Verbindt, een training voor activisten die vast dreigen te lopen in hun zorg en lijden aan de wereld. Het Werk dat weer Verbindt verheldert onze positie en het verlangen en de mogelijkheden die we persoonlijk ontdekken. In de training zijn er vier stappen, ze staan alle vier in het plaatje aan het begin van dit artikel verwoord.
dankbaarheid
Vandaag op 3 september, de Verbindingsdag, zetten we alleen de eerste stap, onze gronding in dankbaarheid om wat er is. Het gaat er om echte verwondering te ervaren over wat je meemaakt, en erkentelijkheid te voelen voor de rol van anderen, waardering voor wat er buiten je is. Dankbaarheid zorgt voor geluk en verbinding. Als je beter opmerkt wat er al is, kun je sterker en gelukkiger zijn.
We doen oefeningen om te ervaren op welke plek we ons het beste voelen, wie ons heeft helpen geloven in onszelf, en we doen een blinde wandeling waarbij de één de ander in stilte begeleidt en vraagt de ogen te openen bij iets wat opvalt. In tweetallen deden we de oefeningen en vertelden elkaar erover in de grote groep. Iets van de magie die we allemaal hebben ervaren droegen we aan elkaar over. En wat prachtig is het om het onder ogen zien van de pijnlijke waarheid te starten vanuit dankbaarheid!
werkplaats ideeën
De start van de werkplaats Ecodharma en introductie op Het Werk dat weer Verbindt riep enthousiaste reacties op onder de deelnemers en er zijn ideeën geopperd om in de werkplaats mee aan de slag te gaan, zoals:
-
- Zen Peacemakers gaat van start met meerdere werkplaatsen – zie artikel elders in dit nummer.
-
- Er gaat een leesgroep beginnen, live (níet online) in Nijmegen over het boek: Actieve hoop van Joanna Macy, zie elders voor aanmelding.
-
- Het voorproefje van Het Werk dat weer Verbindt leidde tot de vraag om de volledige training een keer als weekend programma aan te bieden.
-
- Er is een Klimaatstress-spel dat we kunnen spelen, elkaar inspireren met boeken, artikelen en een leesgroep (zie elders in deze nieuwsbrief).
-
- Straattheater om op een speelse manier natuur onder de aandacht te brengen.
-
- Onderzoeken van gezondheid en ziekte, hoe de ontwrichting van de wereld zich spiegelt in allergieën en ziektes.
-
- Samenwerken met Extinction Rebellion.
-
- We vinden het belangrijk lijnen te leggen naar andere groepen, zoals de werkgroep Ecologisch samenleven van de BUN en de landelijke ecologiegroep van The Eartholder community, geïnspireerd door Thich Nath Hanh.
-
- We zouden klimaatgesprekken kunnen organiseren, 6 stuks over verschillende thema’s met handelingsperspectief. Of gesprekken over hoe je omgaat met mensen in je directe omgeving die weerstanden hebben tegen jouw zorgen. Dat zou samen met Geweldloze Communicatie kunnen en luistercirkels.
Wanneer je zelf geïnspireerd bent en iets wil opzetten of uitproberen dat in de lijn ligt van onze 3 intenties, dan ben je van harte uitgenodigd om je aanbod op onze website te laten zetten, en er in de nieuwsbrief en op Facebook aandacht aan te geven. Graag!
Neem contact op met jeroen@zenpeacemakers.nl als je vragen voor het bestuur hebt of de website en als het de nieuwsbrief betreft of Facebook: diana@zenpeacemakers.nl
Zie ook: het artikel bij Bodhitv over Joanna Macy: